محتوا چیست؟
اولین چیزی که به ذهن همه می‌رسد، مقاله‌های سایت و متن‌های رنگ‌وارنگ شبکه‌های اجتماعی است؛ ولی محتوا چیزی فراتر از چند کلمه و جمله است!
اجازه دهید برای تعریف محتوا به جو پولیتزی پناه ببریم:
اطلاعاتی قانع‌کننده که آگاه، درگیر یا سرگرم می‌کند.
سخت شد؟ تعریف خیلی سادهٔ آن می‌شود:
هرچیزی که می‌‌خوانید، تماشا می‌کنید یا گوش می‌کنید!
ولی بیایید به فرهنگ‌نامهٔ عمید هم نگاهی بیندازیم:
- آنچه درون چیزی قرار دارد (مثل مربا داخل شیشهٔ مربا!)؛
- مضمون سخن.
دومین تعریف عمید به آنچه که در ذهن ماست، نزدیک‌تر است. مضمون در واقع به‌معنای روشی است که برای بیان مقصود و اندیشه به کار می‌بریم. ممکن است یک تصویر باشد یا گاهی با لحن، نماد خاصی یا استعاره، منظور خود را برسانیم.
در واقع، به هر روشی که سخن خود را عرضه کنیم، مضمون گفته می‌شود. مانند کاری‌هایی که ممکن است معلم ریاضی برای توضیح چهار عمل اصلی انجام دهد:
- از توضیحات متنی کمک بگیرد؛
- از شکل‌ها استفاده کند؛
- داستانی تعریف کند (مثل همان داستان چند پرنده و شکارچی).
اولی همان مقاله‌های متنی و کپشن‌های اینستاگرام است، دومی را ما به‌نامِ «اینفوگرافیک» می‌شناسیم، سومی هم که داستان‌سرایی است!
همان طور که می‌بینید، نه عمید، نه پولیتزی و نه سایر افراد تعریف متفاوتی ارائه نمی‌کنند. محتوا چیزی نیست به‌غیر از اطلاعاتی قابل‌درک برای انسان که ممکن است در وبلاگ منتشر شود یا سر کلاس ریاضی!
یک نکتهٔ مهم: وقتی می‌گوییم محتوا، همیشه منظورمان محتواهای آموزشی، علمی یا تحلیلی نیست؛ تمام محتواهای سرگرم‌کننده هم شامل این تعریف می‌شوند. قرار نیست محتوا فقط فایده‌های ملموس داشته باشد؛ همان ویدئوهای کوتاه ASMR یا کلیپ‌های تیک‌تاکی رقص و میم هم فایده دارند: ما را سرگرم می‌کنند!
اما برویم سراغ سؤال اصلی:
تولید محتوا چیست؟
اجازه دهید از همان مثال بخش قبلی دوباره استفاده کنیم:
- آیا معلم ریاضی می‌تواند بدون آماده‌کردن اطلاعات موردنیاز، محتوای ارزشمندی سر کلاس ارائه کند؟
- آیا شب قبل از کلاس، نباید کمی وقت بگذارد و مطالبی را که قرار است سر کلاس بگوید، مرتب کند؟
- آیا روش جدیدی برای توضیح چهار عمل اصلی ارائه نشده است؟
- آیا بچه‌های امسال هم مثل بچه‌های سال پیش سریع یاد می‌گیرند؟
معلم ریاضی باید تمام این کارها را انجام دهد تا بتواند به هدف خود (آموزش چهار عمل اصلی) برسد.
تولید محتوا هم چیزی به‌غیر از این نیست! بیایید تعریفی از آن را با هم بخوانیم:
خلق محتوا در یک فرم مشخص و انتشار آن در یک کانال خاص برای رسیدن به هدف کسب‌وکار
در تمام مسیر تولید محتوا، هم همه‌چیز – از فرمت محتوا تا کانال انتشار – بر اساس هدف کسب‌وکار و مخاطب موردنظر است.
